اثر محلول‌پاشی عناصر کم مصرف منگنز، روی و بور در مراحل مختلف رشدی بر خصوصیات کمّی ارقام گندم دیم

     به منظور مطالعه اثرات محلول‌پاشی عناصر کم‌ مصرف منگنز، روی و بور بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم دیم، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به صورت کرت‌های دو بار خرد شده با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم (مراغه) به مدت یک سال زراعی (1388-1387) اجرا شد. ارقام آذر2 و هُما در کرت­های اصلی، زمان محلول‌پاشی در سه مرحله پنجه‌زنی (GS32)، ساقه رفتن (GS37) و ظهور برگ پرچم (GS64) در کرت‌های فرعی و محلول‌پاشی عناصر کم‌مصرف (شاهد، آب خالص، سولفات منگنز به غلظت هفت در هزار، سولفات روی به غلظت پنج در هزار و اسید بوریک به غلظت سه در هزار) در کرت‌های فرعی در فرعی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر محلول‌پاشی عناصر کم‌مصرف بر عملکرد دانه، تعداد سنبله در واحد سطح و وزن خشک برگ پرچم، شاخص برداشت، وزن تر برگ پرچم و وزن آب بافت معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین عملکرد دانه نشان داد که بیشترین مقدار این صفت به میزان 1418 کیلوگرم در هکتار از تیمار اسید بوریک سه در هزار و کمترین آن به میزان 1285 کیلوگرم در هکتار از آب خالص به دست آمد. مطابق این نتایج محلول‌پاشی سولفات منگنز هفت در هزار و سولفات روی پنج در هزار اثر معنی­داری در افزایش عملکرد دانه گندم دیم نداشت. بیشترین تعداد سنبله در واحد سطح از محلول‌پاشی سولفات منگنز هفت در هزار و بیشترین میزان وزن‎تر و خشک برگ پرچم از اسد بوریک سه در هزار حاصل گردید. مناسب‌ترین مرحله برای محلول‌پاشی، مرحله پنجه‌زنی بود که بیشترین عملکرد دانه (1630 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. رقم آذر2، از لحاظ عملکرد بیولوژیک و دانه به‎ترتیب به میزان 32 درصد (1650 کیلوگرم در هکتار) و 36 درصد (648 کیلوگرم در هکتار) برتر از رقم‎ هما بود.